به گزارش بازار قیر شرکتهای سهامی بر اساس قانون تجارت، بنگاههای اقتصادی هستند که دارای تعدادی سهامدار حقیقی و حقوقی بوده و با هدف سودآوری برای سهامداران تشکیل می شوند. لذا اینگونه بنگاهها با انتخاب هیئت مدیره و تفویض اداره شرکت به ایشان به دنبال تامین منافع اقتصادی سهامداران خواهند بود.
شرکت بورس کالای ایران به عنوان یک شرکت سهامی که کارگزاران عضو، 9.6% از سهام، تولیدکنندگان و عرضه کنندگان و سایر فعالان بورس ، 19.51% سهام، نهادهای مالی غیر از کارگزاران عضو، 38.7% سهام و سایر سهامداران آن نیز 32.1% از سهام آن را دارا می باشند، فعالیت می نماید.
از سویی دیگر ملاحظه می شود سهامداران فوق الذکر با انتخاب اعضای حقوقی به عنوان اعضای هیات مدیره، اداره شرکت را به این اعضا و مدیر عامل تفویض می نمایند.
در حال حاضر ترکیب اعضای هیات مدیره شرکت بورس کالای ایران شامل کارگزاری بانک کشاورزی، ذوب آهن اصفهان، کارگزاری سی ولکس، شرکت تامین سرمایه تمدن، فولاد خوزستان، شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز تامین و فولاد مبارکه اصفهان می باشد.
همانگونه که در ترکیب اعضای فوق الذکر ملاحظه می شود، هیات مدیره شرکت بورس کالای ایران از شرکتهایی تشکیل شده که خود در معاملات بورس کالا حضور داشته و ذینفع می باشد لیکن در گروه فعالیت مربوط به این شرکتها، شرکتهای دیگری هم هستند که بعضا رقیب این شرکتها بوده و در عین حال نقش و اثری نیز در تصمیم گیریهای بورس کالا ندارند.
نکته قابل تامل اینست که بورس کالا به عنوان یک نهاد معاملاتی ، در برخی موارد مداخلاتی نیز در معاملات بورس کالا داشته و در حوزه هایی نظیر تعیین قیمت پایه، مقادیر عرضه و مواردی از این قبیل در عرضه ها مداخله می نماید.
علیرغم اشراف سازمان بورس بر عملکرد شرکت بورس کالای ایران و همینطور اجتناب از هرگونه سوء ظن نسبت به تصمیمات اخذ شده، لیکن آنچه در نگاه اول به ذهن متبادر می شود اینست که آیا نمی توان انتظار داشت که اعضای هیات مدیره در سیاستگذاری ها و یا تصمیمات کلیدی، منافع شرکتهای متبوع خود را مد نظر قرار دهند و یا به عبارت دیگر آیا امکان انحراف از بی طرفی در تصمیمات وجود خواهد داشت یا خیر؟
لذا به نظر می رسد با توجه به اینکه موضوع بی طرفی در اداره این نهاد معاملاتی، لازمه اعتماد شرکتها جهت استفاده از این بستر معاملاتی می باشد، لازم است ساختار مدیریتی این نهاد نیز از هرگونه شائبه جانبداری بدور باشد.
از اینرو لازم است ساختار هیات مدیره بورس کالای ایران به لحاظ ماهیت حقوقی اعضا مورد بازنگری قرار گرفته تا از هرگونه شائبه جانبداری مصون گردیده و با سوق یافتن کلیه معاملات کالای به این نهاد معاملاتی زمینه لازم برای شفاف سازی کلیه معاملات فراهم گردد.